Paardenbloem

De paardenbloem is bekend bij kinderen die na de bloei graag op zijn witte stampers blazen, maar is nog bekender bij liefhebbers van kruidengeneeskunde! Ontdek alles over deze plant die alleen in naam onkruid is...

Herkomst

Deze kruidachtige vaste plant van de familie Taraxacum komt het hele jaar door voor in velden en weiden. In Frankrijk zijn bijna 300 soorten beschreven. Zijn wortels kunnen een diepte van 50 cm bereiken en zijn, samen met de bladeren, de meest gebruikte onderdelen van de fytotherapie vanwege hun digestieve eigenschappen.

Het gebruik als geneeskrachtige plant gaat terug tot enkele duizenden jaren voor onze jaartelling, door Arabische artsen die de plant al in hun geschriften vermeldden. Het werd vervolgens op grote schaal gebruikt door de Grieken in de oudheid, maar pas in de 16e eeuw werd het onderdeel van de traditionele geneeskunde om nierziekten, galblaasaandoeningen of het vasthouden van water te behandelen. Daarna, in de 19e eeuw, was het dokter Leclerc die de voordelen voor de lever en de galblaas onthulde.

In die tijd werd paardenbloem in de traditionele Chinese geneeskunde gebruikt om patiënten met kanker of hepatitis te verlichten en het immuunsysteem te versterken.

Tegenwoordig wordt het gebruik van paardenbloem erkend in vele officiële farmacopees over de hele wereld, waaronder India, Groot-Brittannië, Duitsland en China.

Voedingswaarde

Paardenbloembladeren kunnen vers worden gegeten, in salades. Vanuit voedingsoogpunt zijn ze zeer interessant, want ze zijn zeer rijk aan vezels, vitaminen (A, B6, B9 en C), mineralen (calcium, ijzer en kalium) en antioxidanten.

De actieve bestanddelen zijn talrijk, maar de belangrijkste is ongetwijfeld taraxine, verantwoordelijk voor de ontgiftende en depurerende werking van de paardenbloem. Dit zorgt ook voor de licht bittere smaak.

Paardenbloem is ook zeer rijk aan flavonoïden en fenolzuren, met erkende antioxiderende eigenschappen.

Ten slotte bevat het terpenen, inuline (vooral in de wortels), fytosterolen en sterolen.

Voordelen en deugden

Paardenbloem is vooral bekend om zijn sterke diuretische werking. Deze diuretische werking werd in 2009 voor het eerst bij mensen onderzocht, in een Amerikaanse studie1 die de doeltreffendheid ervan erkende.

Voorkomt nier- en leveraandoeningen

De ESCOP (European Scientific Cooperative for Phytotherapy) erkent ook het gebruik van paardenbloemblad als supplement bij de behandeling van ziekten waarbij het wenselijk is de urineafvoer te bevorderen (bijvoorbeeld reuma en het voorkomen van nierstenen). Ook wordt aangenomen dat paardenbloemwortel de gal- en leverfuncties kan stimuleren dankzij zijn cholagogene eigenschappen.

Werkt tegen het vasthouden van water

Dankzij zijn diuretische eigenschappen is paardenbloem effectief in het bevorderen van de afvoer van water bij vochtophoping, oedeem of cellulitis.

Stimuleert de eetlust en verlicht lichte spijsverteringsstoornissen

Commissie E erkent het gebruik van paardenbloembladeren bij gebrek aan eetlust door het stimuleren van speeksel- en maagsecreties en het activeren van leverenzymen.

Het verlicht ook een opgeblazen gevoel, misselijkheid en darmstoornissen.

Bestrijdt chronische constipatie

Paardenbloemwortels bevatten een voedingsvezel die behoort tot de fructaanfamilie, bekend om zijn laxerende werking.

Hypocholesterolemisch

De plantensterolen (fytosterolen) in de paardenbloem helpen het slechte cholesterolgehalte in het bloed (LDL-cholesterol), dat verantwoordelijk is voor hart- en vaatziekten, te verlagen. De licht vochtafdrijvende eigenschappen helpen ook de vorming van atheromateuze plaques op de wanden van de aderen en slagaders te verminderen.

Verbetert dermatosen, huidziekten (eczeem, acne, psoriasis) en wratten

Paardenbloemwortel, als moedertinctuur of afkooksel, kan atopisch eczeem en dermatitis verlichten. De verse wortels in een kompres werken verzachtend.

De latex in de stengel wordt uitwendig gebruikt om wratten te behandelen, dankzij de bijtende werking op de huid.

Antireumatisch

Vaak veroorzaakt door de ophoping van urinezuurzouten in de pezen of het kraakbeen, kan de pijn van reuma en artrose worden verlicht door een paardenbloemkuur.

Dosering

De dosering varieert naargelang het gebruikte deel en de gebruikswijze.

• Paardebloemwortels worden meestal bereid als een afkooksel van 20 g gedroogde wortels per dag, dat gedurende 2 uur in 1 liter water wordt gemacereerd en vervolgens aan de kook wordt gebracht.
• Paardenbloembladeren kunnen worden geïnfuseerd: 50 g geïnfuseerd in 1 liter kokend water wordt aanbevolen voor een optimaal effect.
• In de vorm van een vloeibaar concentraat van bladeren en/of wortels worden één tot drie keer per dag 15 tot 60 druppels aanbevolen.
• De wortels kunnen ook als sap worden ingenomen: de dosering is driemaal daags een theelepel.
• De latex in de stengel kan plaatselijk worden toegepast bij huidproblemen (wratten, herpes).

Bijwerkingen en contra-indicaties

Mensen met galstenen moeten hun arts raadplegen alvorens paardenbloem te gebruiken.

Ook mensen met een hart- of nieraandoening moeten regelmatige consumptie van paardenbloem vermijden.

Planten van de familie der Asteraceae (cichorei, paardenbloem, madeliefjes, artisjok, enz.) zijn allergeen, dus als u allergisch bent voor een van deze planten, mag u geen paardenbloem eten.

Ten slotte kan de latex in de stengels ook allergische huidreacties veroorzaken.

Referentie

1. Het diuretisch effect bij mensen van een extract van Taraxacum officinale folium gedurende één dag. Clare BA, Conroy RS, Spelman K. J Altern Complement Med. 2009 Aug;15(8):929-34.